Prognozy zysków firm naftowych na 2023 rok

Rok 2023 przynosi nowe wyzwania i możliwości dla firm naftowych działających na polskim rynku. Po rekordowych wynikach w 2022 roku, napędzanych wysokimi marżami rafineryjnymi i niestabilną sytuacją geopolityczną, analitycy zastanawiają się, czy spółki paliwowe będą w stanie utrzymać tak wysoką dynamikę zysków. W tym artykule przyjrzymy się prognozom finansowym dla głównych graczy na polskim rynku naftowym, analizując czynniki wpływające na ich wyniki oraz przedstawiając możliwe scenariusze rozwoju sytuacji w drugiej połowie roku.

Podsumowanie wyników za 2022 rok

Aby lepiej zrozumieć prognozy na 2023 rok, warto krótko przypomnieć, jak wyglądała sytuacja finansowa głównych firm naftowych w Polsce w roku ubiegłym.

Rekordowe wyniki finansowe w 2022 roku były efektem nałożenia się kilku sprzyjających czynników:

• Wysokich marż rafineryjnych, szczególnie w pierwszej połowie roku
• Korzystnej sytuacji na rynku detalicznym paliw
• Efektów synergii po fuzji Orlenu z Lotosem
• Zwiększonego zapotrzebowania na paliwa po pandemii COVID-19
• Zmian w łańcuchach dostaw spowodowanych konfliktem w Ukrainie

Prognozy wyników finansowych na 2023 rok

Jak będą wyglądać wyniki finansowe głównych firm naftowych w 2023 roku? Oto prognozy analityków i ekspertów rynkowych:

Spółka	Prognoza przychodów 2023	Prognoza EBITDA 2023	Prognoza zysku netto 2023	Zmiana zysku r/r
Grupa Orlen (skonsolidowana)	293-305 mld PLN	29-32 mld PLN	14-16 mld PLN	-25% do -35%
Shell Polska	21-22 mld PLN	1,8-2,1 mld PLN	0,9-1,1 mld PLN	-10% do -15%
BP Polska	19-20 mld PLN	1,6-1,9 mld PLN	0,8-1,0 mld PLN	-12% do -18%
Circle K Polska	10-11 mld PLN	0,8-0,9 mld PLN	0,4-0,5 mld PLN	-5% do -10%

Jak widać z powyższych prognoz, analitycy spodziewają się znaczącego obniżenia zysków firm naftowych w 2023 roku w porównaniu do rekordowego 2022 roku. Warto jednak podkreślić, że nawet przy tych spadkach wyniki nadal będą pozostawać na wysokim poziomie w ujęciu historycznym.

Kluczowe czynniki wpływające na wyniki finansowe w 2023 roku

Jakie czynniki będą kształtować wyniki finansowe polskich firm naftowych w bieżącym roku? Oto najważniejsze z nich:

Analiza sektorowa - perspektywy dla poszczególnych segmentów

Wyniki finansowe firm naftowych zależą od sytuacji w poszczególnych segmentach ich działalności. Jak prezentują się perspektywy dla kluczowych obszarów biznesowych?

Segment rafineryjny (downstream)

Segment rafineryjny stoi przed największymi wyzwaniami w 2023 roku. Marże rafineryjne, które osiągnęły rekordowe poziomy w 2022 roku, uległy znaczącej normalizacji. Średnia modelowa marża rafineryjna Orlenu w pierwszym półroczu 2023 wyniosła 10,5 USD/baryłkę wobec 19,2 USD/baryłkę w analogicznym okresie 2022 roku.

"Rok 2022 był wyjątkowy pod względem marż rafineryjnych, które osiągnęły poziomy niespotykane od kilkunastu lat. Obecna normalizacja marż to powrót do długoterminowego trendu, a nie symptom jakiegoś szczególnego kryzysu w sektorze" - komentuje Tomasz Kowalski, analityk sektora paliwowego w Domu Maklerskim XYZ.

Dodatkowym czynnikiem wpływającym na wyniki segmentu rafineryjnego jest obowiązek zapłaty podatku od nadmiarowych zysków (tzw. windfall tax) za 2022 rok, który obciąży wyniki finansowe spółek w 2023 roku.

Segment detaliczny

Segment detaliczny, obejmujący sprzedaż paliw i produktów pozapaliwowych na stacjach, pozostaje relatywnie stabilny, choć również doświadcza kompresji marż. Spółki rekompensują to rozwijaniem oferty pozapaliwowej i usługowej, która generuje wyższe marże niż sprzedaż samych paliw.

Według danych POPiHN (Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego), średnia marża na sprzedaży detalicznej paliw w pierwszym półroczu 2023 roku wyniosła 0,21 zł/litr wobec 0,32 zł/litr w tym samym okresie 2022 roku.

Na plus należy odnotować systematyczny wzrost sprzedaży w segmencie pozapaliwowym (sklepy, gastronomia), która w pierwszym półroczu 2023 wzrosła o 8,3% r/r.

Segment wydobywczy (upstream)

Segment wydobywczy, istotny szczególnie dla zintegrowanego Orlenu po przejęciu PGNiG, również doświadcza spadku rentowności w porównaniu do rekordowego 2022 roku. Niższe ceny gazu ziemnego w Europie (spadek o ponad 50% w porównaniu do szczytów z 2022 roku) przekładają się na niższe przychody ze sprzedaży wydobytego surowca.

Jednocześnie spółki kontynuują programy inwestycyjne w obszarze wydobycia, licząc na długoterminowe korzyści z dywersyfikacji źródeł przychodów.

Segment energetyczny

Segment energetyczny, który zyskuje na znaczeniu w strategiach polskich firm naftowych, pozostaje pod wpływem dwóch przeciwstawnych czynników: z jednej strony normalizacji cen energii elektrycznej po rekordowych poziomach z 2022 roku, z drugiej - postępującej transformacji energetycznej i związanych z nią inwestycji w OZE.

PKN Orlen, który po przejęciu Energi stał się istotnym graczem na rynku energii elektrycznej, prognozuje, że segment energetyczny będzie stanowił coraz większy udział w strukturze jego EBITDA w kolejnych latach.

Analiza porównawcza głównych graczy

Jak w obecnych warunkach rynkowych prezentują się perspektywy poszczególnych firm?

PKN Orlen

PKN Orlen, po przejęciu Lotosu i PGNiG, stał się zdecydowanym liderem polskiego rynku naftowego i energetycznego. Dywersyfikacja działalności i efekty synergii pozwalają spółce łagodzić wpływ niższych marż rafineryjnych na całościowe wyniki. Analitycy prognozują, że Orlen osiągnie w 2023 roku EBITDA LIFO na poziomie 29-32 mld zł, co oznacza spadek o 17-25% r/r, ale nadal będzie to drugi najlepszy wynik w historii spółki.

Kluczowe atuty Orlenu w 2023 roku to:

• Efekty synergii z Lotosem i PGNiG szacowane na 0,7-1,0 mld zł rocznie
• Zdywersyfikowany model biznesowy obejmujący rafinerię, petrochemię, energetykę i wydobycie
• Silna pozycja gotówkowa umożliwiająca kontynuację programu inwestycyjnego
• Rozwój działalności petrochemicznej, która jest mniej wrażliwa na wahania cen ropy

Shell, BP i inni gracze międzynarodowi

Międzynarodowi gracze obecni na polskim rynku, tacy jak Shell czy BP, koncentrują się głównie na segmencie detalicznym, co czyni ich mniej wrażliwymi na wahania marż rafineryjnych. Jednocześnie są oni bardziej narażeni na kompresję marż detalicznych.

Atutem tych firm jest silne zaplecze międzynarodowe i możliwość implementacji globalnych rozwiązań na polskim rynku. Shell i BP intensywnie rozwijają ofertę pozapaliwową i usługi z obszaru elektromobilności, co ma częściowo rekompensować niższe marże na podstawowej działalności.

Perspektywy na drugą połowę 2023 roku

Jakie czynniki mogą wpłynąć na wyniki firm naftowych w drugiej połowie bieżącego roku?

Potencjalne pozytywne katalizatory

• Wzrost popytu na paliwa w sezonie wakacyjnym i jesiennym
• Możliwe zakłócenia w globalnych łańcuchach dostaw ropy i paliw związane z niestabilną sytuacją geopolityczną
• Dalsze efekty synergii w Grupie Orlen po integracji z Lotosem i PGNiG
• Potencjalne osłabienie złotego, które może pozytywnie wpłynąć na wyniki segmentu rafineryjnego

Potencjalne negatywne czynniki

• Dalsze pogorszenie koniunktury gospodarczej w Polsce i Europie
• Presja regulacyjna i podatkowa na sektor paliwowy
• Rosnące koszty dostosowania się do wymogów polityki klimatycznej UE
• Umocnienie złotego względem dolara

Wnioski i rekomendacje

Podsumowując analizę perspektyw finansowych polskich firm naftowych na 2023 rok, można sformułować następujące wnioski:

1. Rok 2023 przyniesie istotne, ale spodziewane ochłodzenie wyników finansowych w porównaniu do rekordowego 2022 roku
2. Mimo spadków, poziom zysków nadal pozostanie wysoki w ujęciu historycznym
3. Największe spadki dotkną segment rafineryjny z powodu normalizacji marż
4. Dywersyfikacja działalności (szczególnie widoczna w przypadku Orlenu) będzie kluczowym czynnikiem stabilizującym wyniki
5. Wyzwaniem długoterminowym pozostaje transformacja energetyczna i konieczność dostosowania modeli biznesowych do wymogów polityki klimatycznej

"Pomimo spadku zysków w 2023 roku, polskie firmy naftowe pozostają w dobrej kondycji finansowej, co pozwala im kontynuować programy inwestycyjne i rozwojowe. Kluczowym wyzwaniem nie jest obecna normalizacja marż, ale długoterminowa transformacja w kierunku niskoemisyjnej gospodarki" - podsumowuje prof. Anna Kowalska, ekspertka rynku energetycznego.

Inwestorzy i obserwatorzy rynku powinni zwracać szczególną uwagę na postępy firm w realizacji strategii transformacyjnych oraz zdolność do generowania stabilnych przepływów pieniężnych w zmieniającym się otoczeniu biznesowym. W dłuższej perspektywie to właśnie umiejętność dostosowania się do wymogów zielonej transformacji będzie kluczowym czynnikiem sukcesu w sektorze naftowym.